Wyrok NSA z 2001-02-23

[Jacdiag]

http://www.naszawokanda.pl/orzeczenie/227ev/nsa,II-SA-240-00,utrzymanie_i_ochrona_drog_publicznych_innych_ogolnodostepnych_ruch_na_tych_drogach_koleje_lotnictwo/

 

Wyrok NSA z 2001-02-23

Sygnatura: II SA 240/00

Status: nieprawomocne, kończące

Sędziowie:

Drachal Janusz przewodniczący sprawozdawca

Rajewska Jolanta

Bała Jan

Symbole:

603 Utrzymanie i ochrona dróg publicznych i innych dróg ogólnodostępnych, ruch na tych drogach, koleje, lotnictwo cywilne, p

Hasła:

Ruch drogowy

Administracyjne postępowanie

Powołane przepisy:

Dz.U. 1999 nr 59 poz. 632 par. 28

Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 19 czerwca 1999 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów.

Dz.U. 1997 nr 98 poz. 602 art. 72-73

Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym.

Tezy

 

Nadanie i nabicie numerów identyfikacyjnych pojazdu nie wymaga wydania decyzji administracyjnej.

 

Sentencja

 

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Heleny G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. z dnia 22 listopada 1999 r. (...) w przedmiocie odmowy wydania zezwolenia na nabicie numerów identyfikacyjnych pojazdu - stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji oraz utrzymanej nią w mocy decyzji Starosty Powiatowego w P. z dnia 3 września 1999 r. (...); (...).

 

Uzasadnienie

 

W dniu 19 lipca 1989 r. Helena G. wystąpiła do Starosty Powiatowego w P. z wnioskiem o skierowanie na nadanie i nabicie numerów identyfikacyjnych karoserii samochodu osobowego marki Fiat 126p, odzyskanego po kradzieży.

 

Decyzją administracyjną z dnia 3 września 1999 r. Starosta Powiatowy w P. odmówił zainteresowanej zgody na żądane skierowanie nabicie numerów identyfikacyjnych karoserii samochodu. Podstawę prawną decyzji stanowiły przepisy art. 72 i art. 73 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym oraz par. 28 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 19 czerwca 1999 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów /Dz.U. nr 59 poz. 632/.

 

W uzasadnieniu decyzji Starosta Powiatowy w P. podkreślił, że zgodnie z obowiązującym prawem wspomniane skierowanie na nadanie i nabicie numerów identyfikacyjnych może dotyczyć jedynie pojazdu, a nie jego części, zaś w rozpatrywanej sprawie zaintersowana żąda nadania i nabicia numerów identyfikacyjnych nie samochodu lecz karoserii. W tej sytuacji zdaniem Starosty Powiatowego w P., pozytywne załatwienie wniosku Heleny G. jest niedopuszczalne.

 

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w C. nie uwzględniło odwołania Heleny G. i decyzją z dnia 22 listopada 1999 r. utrzymało w mocy powołaną decyzję Starosty Powiatowego w P. z dnia 3 września 1999 r. Motywy decyzji organu odwoławczego były w istocie zbieżne z argumentacją prawną zawartą w decyzji Starosty Powiatowego w P..

 

Decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. Helena G. zaskarżyła do Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskiem o uchylenie tej decyzji oraz utrzymanej nią w mocy decyzji Starosty Powiatowego w P. z dnia 3 września 1999 r.

 

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w C. wniosło o oddalenie skargi podnosząc, iż karoserii pozostałej po samochodzie osobowym marki Fiat 126p. (...) nie można uznać za pojazd, do którego odnoszą się regulacje prawne dotyczące skierowania na nadanie i nabicie numerów identyfikacyjnych.

 

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

 

Stosownie do art. 51 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ Sąd ten nie jest związany granicami wniesionej skargi. Sprawując zatem sądową kontrolę administracji publicznej /art. 184 Konstytucji oraz art. 20 i art. 21 powołanej ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym/ Sąd ten rozpoznaje sprawę w granicach zakreślonych nie tylko samą skargą, lecz także zaskarżoną decyzją.

 

Rozstrzygając niniejszą sprawę należy podkreślić, że w okresie obowiązywania ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. - Prawo o ruchu drogowym /Dz.U. 1992 nr 11 poz. 41 ze zm./ omawianą problematykę nadawania numerów identyfikacyjnych regulowało zarządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 12 października 1995 r. w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów stosowanych przy tym dokumentów /M.P. nr 63 poz. 695/.

 

Integralną część tego zarządzenia stanowiła - jako załącznik nr 7 - instrukcja w sprawie nadawania i wybijania numerów na podwoziach /nadwoziach/ i silnikach oraz wykonywania tabliczek zastępczych. Instrukcja ta określała sposób nadawania i wybijania numerów na podwoziach /nadwoziach/ i silnikach oraz wykonywania tzw. zastępczych tabliczek. I tak, stosownie do par. 2 ust. 1 powołanej instrukcji numery były nadawane i wybijane, za zgodą organu właściwego do rejestracji pojazdu, w wypadkach wskazanych w tym przepisie, a więc w sytuacji pojazdu złożonego we własnym zakresie, jeżeli do jego budowy użyto podwozia /nadwozia/ lub silnika bez numeracji fabrycznej, wymiany podwozia /nadwozia/ lub silnika /bloku silnika/, jeżeli nie mają one numeracji fabrycznej, zniszczenia albo wymiany podczas naprawy pojazdu elementu, na którym znajduje się numer podwozia /nadwozia/, a także zatarcia albo sfałszowania numeru podwozia /nadwozia/ lub silnika pojazdu odzyskanego po kradzieży. Miejsca /pola numerowe/ służące do nanoszenia numerów identyfikacyjnych określał par. 3 omawianego zarządzenia.

 

Tabliczkę zastępczą wydawano natomiast w wypadkach braku, utraty lub zniszczenia tabliczki fabrycznej, a także utraty aktualności treści tabliczki fabrycznej - w wypadku dokonania zmian w pojeździe.

 

Zarządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 12 października 1995 r. w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów stosowanych przy tym dokumentów wydane zostało na podstawie art. 67 pkt 2 powoływanej ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. - Prawo o ruchu drogowym /Dz.U. 1992 nr 11 poz. 41 ze zm./. Przepis ten uprawniał Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej do określenia zakresu badań technicznych pojazdów, sposobu ich przeprowadzania i wzorów dokumentów.

 

Obecnie zagadnienie nadawania i nabijania numerów identyfikacyjnych regulują przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym /Dz.U. nr 98 poz. 602 ze zm./ oraz akty wykonawcze. Na podstawie art. 72 ust. 3 i art. 76 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy - Prawo o ruchu drogowym z dnia 20 czerwca 1997 r. wydane zostało rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 19 czerwca 1999 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów /Dz.U. nr 59 poz. 632/. Paragraf 28 ust. 1 tego rozporządzenia - stanowiący podstawę decyzji kwestionowanych przez Helenę G. - stanowi, iż organ rejestrujący na wniosek właściciela pojazdu wydaje skierowanie na nadanie i nabicie numerów w przypadku: pojazdu zbudowanego przy wykorzystaniu nadwozia, podwozia lub ramy konstrukcji własnej, którego markę określa się jako "SAM"; pojazdu, w którym dokonano wymiany nadwozia, podwozia /ramy/ lub silnika na nadwozie, podwozie /ramę/ lub silnik bez numeracji fabrycznej; pojazdu, w którym podczas naprawy uległ zniszczeniu albo wymianie element, na którym znajduje się numer nadwozia, podwozia /ramy/, silnika; pojazdu odzyskanego po kradzieży, w którym został zatarty albo sfałszowany numer nadwozia, podwozia /ramy/ lub silnika; pojazdu /określonego w par. 2 ust. 3/, w którym został zatarty albo sfałszowany numer nadwozia, podwozia /ramy/ lub silnika; pojazdu, w którym został zatarty albo sfałszowany numer nadwozia, podwozia /ramy/ lub silnika, a prawomocnym orzeczeniem sądu zostało ustalone prawo własności pojazdu oraz pojazdu, w którym uległ skorodowaniu numer nadwozia, podwozia /ramy/ lub silnika, jeżeli zostanie to potwierdzone pisemną opinią biegłego lub rzeczoznawcy z zakresu oznakowań pojazdów, w której potwierdzone zostaną pierwotne numery nadwozia, podwozia /ramy/ lub silnika, a w przypadku braku takiej możliwości jednoznacznie stwierdzony zostanie brak ingerencji w pole numerowe w celu umyślnego zniszczenia lub zafałszowania pierwotnego numeru.

 

Wykonując omawiane oznaczenia uprawniona stacja kontroli pojazdów wydaje zaświadczenie o wykonaniu tabliczki zastępczej, nadaniu i nabiciu numerów lub zaświadczenie potwierdzające brak możliwości nadania i nabicia numeru silnika, jeżeli nadanie i nabicie numeru w sposób określony w odrębnych przepisach mogłoby spowodować uszkodzenie silnika.

 

Powołane przepisy art. 72 ust. 3 i art. 76 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym upoważniły Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej do określenia w drodze rozporządzenia, dodatkowych dokumentów, na podstawie których rejestruje się pojazd, lub do zwolnienia z obowiązku przedstawienia niektórych dokumentów w tym zakresie oraz do określenia w porozumieniu z Ministrami Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Obrony Narodowej warunków i trybu rejestracji pojazdów oraz wzoru dowodu rejestracyjnego, pozwolenia czasowego, tablic rejestracyjnych oraz innych tablic i oznaczeń, w które zaopatruje się pojazd, a także do ich opisu.

 

Przytoczone unormowania nie mogą więc stanowić podstawy materialnoprawnej do uznania, iż skierowanie na nadanie i nabicie numerów identyfikacyjnych /lub odmowa/ następuje w formie decyzji administracyjnej.

 

Na okoliczność tę zwrócił uwagę Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 9 maja 2000 r. - stwierdzającym nieważność decyzji obu instancji - II SA/Kr 1641/97. NSA przypomniał, że zgodnie z art. 1 pkt 1 i art. 104 par. 1 Kpa, a także zgodnie z ukształtowanymi poglądami doktryny prawa administracyjnego i orzecznictwa sądowego, decyzja administracyjna jest formą załatwienia indywidualnej sprawy administracyjnej. Wydanie decyzji jest możliwe wtedy, gdy prawo materialne przewiduje w konkretnym stanie faktycznym konkretyzację normy prawnej wobec indywidualnie określonego adresata poza aparatem administracyjnym. Prawo materialne w tym ujęciu, to obowiązujące normy prawa materialnego. Przepisy instrukcji w sprawie nadawania i wybijania numerów na podwoziach /nadwoziach/ i silnikach oraz wykonywania tabliczek zastępczych, będącej załącznikiem do powoływanego zarządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania nie mogły być - w ocenie NSA - podstawą prawną decyzji o skierowaniu na nadanie i nabicie numerów. Nie wskazuje na to ani ranga tych przepisów, ani charakter czynności, które przepisy te regulują. Tak więc nabicie numerów podwozia samochodu oraz zgoda na te czynności nie są, zdaniem Sądu, czynnościami prawnymi, lecz technicznymi i dla ich realizacji nie jest potrzebna decyzja administracyjna. Wniosek o nadanie i nabicie numerów nie uruchamia - zdaniem NSA - postępowania jurysdykcyjnego. Omawiane czynności mogą stanowić natomiast okoliczności istotne w postępowaniu administracyjnym o rejestrację pojazdu.

 

I wprawdzie powołane orzeczenie NSA dotyczyło stanu prawnego wynikającego z zarządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 12 października 1995 r. w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów stosowanych przy tym dokumentów /M.P. nr 63 poz. 695/, to jednak zachowało ono aktualność także pod rządem rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 19 czerwca 1999 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów /Dz.U. nr 59 poz. 632/ z następujących powodów.

 

Otóż zarówno w stanie prawnym obowiązującym obecnie, jak i w poprzednim /powoływanym/ porządku prawnym, przepisy wykonawcze do ustaw mogły być wydawane jedynie na podstawie upoważnienia ustawowego i w celu wykonania ustawy. Obecnie zagadnienie to normuje art. 92 ust. 1 Konstytucji stanowiący, że rozporządzenia wydawane są przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Przepis ten zastąpił w omawianym zakresie regulację zawartą w art. 54 ust. 1 ustawy konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 84 poz. 426 ze zm./. Akt wykonawczy nie może zatem regulować samodzielnie kwestii nie wskazanych w ustawie, a tym bardziej nie może być podstawą władczych rozstrzygnięć przyznających prawo lub nakładających obowiązek na określone podmioty prawne.

 

Jak wynika natomiast z powołanych unormowań ustawowych, odnoszących się do omawianej problematyki, do uregulowania przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej powierzona została jedynie materia dodatkowych dokumentów, na podstawie których rejestruje się pojazd oraz zwolnienia z obowiązku przedstawienia niektórych dokumentów w tym zakresie. Minister Transportu i Gospodarki Morskiej został upoważniony także do określenia w porozumieniu z Ministrami Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Obrony Narodowej warunków i trybu rejestracji pojazdów oraz wzory dowodu rejestracyjnego, pozwolenia czasowego, tablic rejestracyjnych oraz innych tablic i oznaczeń, w które zaopatruje się pojazd, a także do ich opisu.

 

Treść udzielonego upoważnienia ma, w ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę, istotne znaczenie dla udzielenia odpowiedzi na pytanie o prawną formę skierowania na nadanie i nabicie numerów identyfikacyjnych. Otóż trzeba podkreślić, że przepisy art. 72 ust. 3 i art. 76 ust. 1 pkt 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym z dnia 20 czerwca 1997 r. stanowiące podstawę rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 19 czerwca 1999 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów /Dz.U. nr 59 poz. 632/ dotyczą zagadnienia rejestracji i dopuszczania pojazdów do ruchu. To właśnie te przepisy stanowią podstawę do załatwienia sprawy administracyjnej w przedmiocie rejestracji pojazdu w formie decyzji administracyjnej. Wykonanie zaś przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej ustawy Prawo o ruchu drogowym w zakresie rejestracji pojazdów wprowadziło szereg rozwiązań /w tym technicznych/ umożliwiających pozyskanie tych danych /informacji/, które są niezbędne do zarejestrowania pojazdu poprzez wydanie stosownej decyzji lub odmowy takiej rejestracji.

 

Tak więc omawiany akt wykonawczy normuje zagadnienie dokumentów, na podstawie których rejestruje się pojazd oraz określa warunki i tryb rejestracji pojazdów oraz wzory dowodu rejestracyjnego, tablic rejestracyjnych itp. Są jednak takie sytuacje, w których pojazd nie mógłby być w ogóle zarejestrowany w świetle przepisów Prawa o ruchu drogowym. Do takich sytuacji należy np. brak numerów identyfikacyjnych pojazdu lub ich nieczytelność. W takim przypadku adresatem przepisów omawianego rozporządzenia /poprzednio zarządzenia/ o sposobie nadawania i nabijania numerów jest organ administracji, prowadzący postępowanie nie o nadanie i nabicie numerów lecz o rejestrację pojazdu lub o zmianę decyzji w tym zakresie. Nadanie i nabicie numerów jest zatem sferą faktów składających się na treść postępowania sensu stricto rejestracyjnego. I dopiero to postępowanie /postępowanie rejestracyjne/ zostanie zakończone decyzją administracyjną.

 

W świetle powyższego skierowanie lub odmowa skierowania przez organ rejestracyjny na tzw. nadanie i nabicie numerów podzespołu pojazdu nie jest odrębną sprawą administracyjną, a ocena legalności działania organu w tym zakresie powinna następować poprzez badanie decyzji administracyjnej o zarejestrowaniu /odmowie zarejestrowania/ pojazdu lub decyzji w sprawie zmiany decyzji o zarejestrowaniu. Natomiast przepis par. 28 omawianego rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 19 czerwca 1999 r. stanowiącego, iż organ rejestrujący na wniosek właściciela pojazdu wydaje skierowanie na nadanie i nabicie numerów w określonych przypadkach powinien być traktowany - jak wspomniano - jako przepis z istoty swej skierowany do organu administracji właściwego do prowadzenia postępowania administracyjnego o rejestrację danego pojazdu. Bez wykonania bowiem czynności określonych par. 28 omawianego rozporządzenia nie byłoby w ogóle możliwe zarejestrowanie pojazdu i dopuszczenie go do ruchu.

 

W świetle powyższego Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że w rozpoznanej sprawie brak było podstaw prawnych do wydania zarówno zaskarżonej decyzji, jak i utrzymanej nią w mocy decyzji Starosty Powiatowego w P. z dnia 3 września 1999 r. i orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 3 i ust. 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./.

 

O zwrocie wpisu sądowego /punkt drugi sentencji/ orzeczono na podstawie art. art. 55 ust. 1 powoływanej ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym.

 

czy to nie pasuje bardziej do działu "humor"

[blakop]

czy to nie pasuje bardziej do działu "humor"

 

Ale dlaczego?

Po prostu wykazano pewien błąd prawodawczy państwa w tworzeniu systemu prawnego - w tamtym stanie prawnym. Obecnie wszystko już jest w PoRD.

 

Dziś analogiczny charakter ma przepis o zatrzymaniu DR przez SKP za niezgodność nr VIN. Diagnosta zrobi to, bo tak mu każe rozporządzenie - tylko, że ustawa absolutnie o tym nie mówi i gdyby tylko ktoś był na tyle wytrwały jak szanowna Pani Helena G. to jak widzicie wyrok NSA mógłby być tylko jeden - diagnosta nie mógł zatrzymać DR, pomimo zapisu w rozporządzeniu

 

Takich przypadków można by pewnie jeszcze parę znaleźć... Czasami nie tylko pojedyncze zapisy "umykają" naszym prawodawcom... Czasami umyka im całe rozporządzenie I tak np. wszystko co dotyczy wykorzystania dróg w sposób szczególny (rajdy, imprezy) kiedyś było w stosownym rozporządzeniu. Rozporządzenie to regulowało co MUSISZ zrobić, żeby zorganizować rajd itd... Ano właśnie - tylko, że jak państwo Ci mówi, że coś musisz - to musi to zapisać w ustawie, a nie w rozp. Tym sposobem CAŁE rozporządzenie musiano "wrzucić" do PoRD. Znajdziemy je w art 65 z całym stadem literek (no bo jakoś te wszystkie paragrafy z rozp. musiano tam upchnąć).

 

Zasada jest w sumie prosta, ale w praktyce dość łato stracić tą magiczną granicę z oczu. Czyli - jeśli coś muszę zrobić, coś komuś udokumentować, to musi tak stanowić jakaś ustawa - rozporządzenie do niej ma jedynie doprecyzować jak ten obowiązek zrealizować, u kogo, w myśl jakiej procedury itd. Nie może natomiast rozp.tego obowiązku w jakikolwiek sposób rozszerzać, zawężać, modyfikować - a tym bardziej nakładać dodatkowych obowiązków nie ujętych w ustawie. Zarówno w PoRD jak i przepisach wykonawczych można niestety takie błędy ciągle wskazać.

[JANUSZ60]

Dziś analogiczny charakter ma przepis o zatrzymaniu DR przez SKP za niezgodność nr VIN. Diagnosta zrobi to, bo tak mu każe rozporządzenie

Które rozporządzenie masz tu na myśli ?

[blakop]

996 - paragraf 5.6. - pozwala ZABRAĆ diagnoście DR - czyli ograniczyć prawo rzeczowe właściciela pojazdu. Niestety PoRD rezerwuje to prawo w art 132 w tym akurat przypadku TYLKO dla Policji.

 

Nikt się nigdy od tego nie odwołał - i pewnie z przyczyn praktycznych nie odwoła, ale werdyktu tutaj jestem niemal pewien.

[JANUSZ60]

996 - paragraf 5.6. - pozwala ZABRAĆ diagnoście DR

Ciekawe , że prawie identyczny zapis w zał. nr 1 skutkuje Usterką Istotną,

ale masz rację oczywiście ,,,